„Pipa”

Humble Administrator’s Garden (Chinese: 拙政园; pinyin: Zhuōzhèng yuán), Suzhou, Chiny (fot. Gosia Głowacka, kwiecień 2013)

Podczas swojej pierwszej podróży do Chin na mojej liście „to do” znalazł się należący do Światowego Dziedzictwa UNESCO Humble Administrator’s Garden, jeden z najsłynniejszych ogrodów w Suzhou. Oprócz przepięknych miniaturek drzew, zachwycającego wyglądu i zapachu kwiatów oraz śpiewu ptaków pozwalającego zapomnieć o wszystkich trudach dnia, jako zwieńczenie tych niepowtarzalnych przeżyć estetycznych gdzieś w oddali dało się usłyszeć śpiew i delikatne dźwięki instrumentu strunowego. Wiedziona tym głosem dotarłam do niewielkiego jeziora umieszczonego w zachodniej części ogrodu i…czas się zatrzymał…Była tylko ta chińska dziewczyna śpiewająca tradycyjne chińskie  pieśni, do których przygrywała sobie na chińskiej lutni (tzw. pipie)

___________________________________________________________________

Pipa (chin.: 琵琶; pinyin: pípá) – chiński szarpany instrument strunowy. Czasami nazywany chińską lutnią, podobnie jak ona ma pudło rezonansowe w gruszkowatym kształcie. W Chinach znany jako tradycyjny instrument od ponad dwóch tysięcy lat (źródło: Wikipedia)

 

„Balansowanie (oryg.Balanceakt)”

                             Rzeźbiarz: Stephan Balkenhol, Berlin, Germany (fot: Alicja Molenda, 28.03.2016)

Z okazji dwudziestej rocznicy upadku muru berlińskiego oraz pięćdziesiątej rocznicy powstania Axel Springer Verlag, Bild Zeitung poprosił rzeźbiarza – Stephan’a Balkenhol‘a, aby ten wkonał rzeźbę ku pamięci Axel Springer i jego długoletniej nadziei na zjednoczenie Niemiec. Rzeźba została umieszczona naprzeciwko Axel Springer Haus, zaledwie kilka metrów od miejsca, gdzie zwykł stać mur.

Rzeźba składa się z wielu elementów: 3,5-metrowej, brązowej postaci mężczyzny balansującego na szczycie  muru berlińskiego, a za nim 11 rozproszonych wielkich części oryginalnego muru. Według rzeźbiarza, „człowiek/mężczyzna nie jest już ani więźniem ani krytykiem muru; stoi na nim, co oznacza, że jest ponad  nim. Musi radzić sobie z nową dla niego sytuacją i iść dalej/naprzód. Z uwagi na pamięć wielu ludzi, którzy polegli na murze berlińskim, głośny gest triumfu byłby nie na miejscu/ nie byłby właściwy. Mój balansujący człowiek/mężczyzna odzwierciedla ostrożny optymizm, otwartość na przyszłość, a także poczucie, że wolność niesie za sobą odpowiedzialność, aby stworzyć coś nowego.”

Balanceakt (Balancing Act) 2009

Figurka z brązu 3,50 m wysokości, betonowe zapory 2,20 m wysokości

(źródło: Berlinische Galerie, Museum of Modern Art)

„Wdowy z St. Abbs”

Ten pokaz slajdów wymaga włączonego JavaScript.

 Rzeźbiarz: Jill Watson, St Abbs, Szkocja, Wielka Brytania (fot.: Rafał Grzymała, 29.12.2015)

W piątek 14 października 1881 roku, gwałtowny Sztorm Europejski uderzył w południowo-wschodnie wybrzeże Szkocji. W ciągu następnych kilku godzin tego dnia, 19 łodzi rybackich i 189 rybaków ze wschodniego wybrzeża zginęło. Pomnik upamiętniający ofiary tej tragedii postawiono na szczycie urwiska, przy wejściu do wioski rybackiej St Abbs, na południowo-wschodniej granicy Szkocji. Został on ufundowany przez mieszkańców Berwickshire i wyrzeźbiony przez Jill Watson, aby upamiętnić ocalałe wdowy i dzieci 3 rybaków z St Abbs, którzy stracili w tym dniu życie.

Co mi w duszy gra…

Wykonawca: nieznany, Chiang Mai, Tajlandia (fot. Gosia Głowacka, 28.01.2016)

„Muzyka to chińska łamigłówka, którą każdy rozwiązuje po swojemu i zawsze dobrze, bo jest bez rozwiązania.”

– Władysław Stanisław Reymont

 

„Muzyka jest sztuką najbardziej demokratyczną.”

– Karol Szymanowski

 

„Wiszący mężczyzna”

Rzeźba: David Černý, Praga, Republika Czeska (fot. Gosia Głowacka 22.08.2014)

Zygmunt Freud, słynny psychoanalityk, urodził się w Friedburgu będącego obecnie częścią Republiki Czeskiej. Nawet podczas najbardziej płodnego okresu w swojej karierze Frued cierpiał na wiele fobii, w tym strachu przed własną śmiercią. Według niektórych źródeł cierpiącemu na raka jamy ustnej 83-letniemu Freud’owi jego bliski przyjaciel i lekarz miał pomóc  popełnić samobójstwo poprzez podawanie morfiny.

Artysta David Černý przedstawiając Freuda jako wiszącego mężczyznę podkreślił jego stałą walkę ze strachem przed śmiercią.  Jest on przedstawiony w formie posągu wyrażającego ludzką kondycję związane z naszą potrzebą świadomego podejmowania decyzji żyć albo puścić. David Černý wykorzystuje wizerunek Zygmunta Freuda w tej wstrząsającej stanie komunikować swoje własne pytania o status quo.

Rzeźba stała się tak popularna, iż zaczęto wystawiać ją w innych miastach, m.in. w Londynie, Berlinie, Rotterdamie, Chicago i Grand Rapids w stanie Michigan. Często mylona jako próba samobójcza, rzeźba zainicjowała powiadamianie teleoniczne straży pożarnej i policji.

(źródło:http://www.civicartsproject.com)

„Pomnik Chopina”

Projektant: Wacław Szymanowski, Łazienki Królewskie w Warszawie, Polska (fot: Gosia Głowacka, 26.04.2012)

Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie – secesyjny pomnik Fryderyka Chopina w Parku Łazienkowskim w Warszawie, przedstawiający odlaną w brązie postać kompozytora siedzącą pod stylizowaną mazowiecką wierzbą.

Pomysł upamiętnienia Fryderyka Chopina pojawił się wśród członków Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego w 1876, ale w ówczesnych warunkach politycznych nie mógł zostać urzeczywistniony. Sytuacja uległa zmianie w 1901, gdy polska śpiewaczka operowa Adelajda Bolska uzyskała ustną zgodę cara Mikołaja II na wzniesienie monumentu, a generał gubernator warszawski wydał zgodę na utworzenie z dniem 1 stycznia 1902 Komitetu Budowy Pomnika Chopina w Warszawie.

W 1908 rozpisano konkurs na projekt monumentu, rozstrzygnięty w maju 1909. Spośród osób kultury i sztuki w jury konkursowym zasiadali m.in. Antoine Bourdelle, Józef Pius Dziekoński i Leopold Méyet. Wskazaną lokalizacją monumentu był plac Warecki, a w konkursie mogli brać udział wyłącznie artyści polscy. Spośród 66 prac wybrano projekt Wacława Szymanowskiego (rzeźba) i Franciszka Mączyńskiego (opracowanie architektoniczne). Monument przedstawiał postać siedzącego Fryderyka Chopina zasłuchanego w szum wierzby. Zwycięski projekt był jednak niezgodny z lokalizacją pomnika na placu Wareckim.

Wyniki konkursu wywołały publiczną dyskusję i spotkały się z krytyką części prasy. Wybrana w konkursie praca musiała także zostać zatwierdzona przez Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, która orzekła, że (..) Projekt ten skomponowany jest niezadowalająco i wywołuje antyartystyczne wrażenie, a w szczególności drzewo i drobne figurki wokół basenu.

Po tym jak rosyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych powołując się na opinię Akademii odmówiło zgody na budowę monumentu, Oskar Sosnowski opracował na nowo otoczenie pomnika Chopina zmieniając kształt cokołu i sadzawki z pierwotnego projektu. Usunął on także wielkie rzeźby żab siedzących po obu jej stronach, które już wcześniej budziły wątpliwości natury estetycznej. Z kolei Szymanowski wprowadził poprawki do kształtu wierzby. Projekt ponownie przedstawiono do zatwierdzenia. Zniecierpliwiony przedłużającą się wymianą pism pomiędzy Akademią, Ministerstwem i Komitetem rzeźbiarz udał się także osobiście do Petersburga, gdzie uzyskał audiencję u wielkiej księżnej Marii Pawłownej, ciotki cara Mikołaja II, która obiecała poparcie projektu przez Akademię. Ostatecznie zgodę na wzniesienie pomnika Chopina w Warszawie – po bezpośredniej interwencji księżnej – podpisał sam Mikołaj II.

Wacław Szymanowski pracował nad pięciometrowym posągiem Chopina i siedmiometrową wierzbą w swojej pracowni w Krakowie. Prace zakończył we wrześniu 1912. W maju 1914 zawarto umowę na wykonanie monumentu z francuską firmą Ancciennes Fonderies Thiebaut Fréres należącą do Renè Fulda. Wysłany z Krakowa model dotarł do Francji na krótko przed wybuchem I wojny światowej, a wkrótce potem odlewnia Fulda zbankrutowała.

Do projektu budowy pomnika Chopina powrócono po odzyskaniu niepodległości. Odlew wykonała francuska spółka Barbedienne w Paryżu, po czym, po przewiezieniu do Polski, ustawiono go w warszawskich Łazienkach.

Pomnik został odsłonięty 14 listopada 1926. Jego otoczenie – cokół oraz basen – zaprojektował Oskar Sosnowski, a prace kamieniarskie wykonała firma łódzkiego przedsiębiorcy Antoniego Urbanowskiego.

W czasie okupacji 31 maja 1940 na polecenie gubernatora Hansa Franka pomnik Chopina został przez Niemców wysadzony w powietrze i pocięty palnikami na mniejsze części. Pozyskany w ten sposób złom został użyty jako surowiec do produkcji przemysłowej.
Według miejscowej legendy, następnego dnia odręczny znak został znaleziony w miejscu, na którym można było przeczytać: „Nie wiem, kto mnie zniszczył, ale wiem, dlaczego: to po to, bym nie mógł zagrać marsza pogrzebowego dla Waszego lidera”

Niemcy usiłowali także zniszczyć wszystkie kopie pomnika przechowywane w polskich muzeach. Jednemu z pracowników Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu udało się ukryć w piwnicy kopie głowy pomnika. Niemcy zniszczyli jednak wszystkie gipsowe repliki oraz drewnianą kopię rzeźby w skali 1:2, którą do poznańskiego muzeum przekazał sam autor.

Pomnik Chopina był pierwszym pomnikiem zniszczonym przez Niemców w okupowanej Warszawie. Oprócz negatywnego stosunku do twórczości kompozytora, innymi prawdopodobnymi przyczynami zniszczenia monumentu była jego lokalizacja w dzielnicy niemieckiej, usytuowanie w pobliżu Belwederu (oficjalnej rezydencji Hansa Franka w czasie jego wizyt w Warszawie) oraz rozpoczęta w tym czasie akcja zbiórki złomu na potrzeby przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy. Zgodnie z informacjami uzyskanymi przez polskich pracowników Zarządu Miejskiego od władz niemieckich na decyzję o zniszczeniu miała wpłynąć rzekoma brzydota pomnika.

W wyniku działań Niemców rekonstrukcja dzieła Wacława Szymanowskiego po wojnie nastręczała wielu trudności. Poszukiwano replik oraz zachowanych kopii pomnika mogących posłużyć za wzór do jego odtworzenia. W 1946 głowę Chopina odnaleziono na terenie Państwowych Zakładów Rafineryjno-Przetwórczych we Wrocławiu. Okazało się jednak, że nie była to głowa z monumentu w Łazienkach, lecz jeden z próbnych odlewów w znacznie pomniejszonej skali. Oryginalny odlew został w całości przetopiony.

Kompletną kopię całego pomnika udało się znaleźć dopiero podczas odgruzowywania zniszczonego domu Szymanowskiego na Mokotowie. Na podstawie tej kopii podjęto próbę wykonania wiernej repliki oryginału. W 1946 grupa rzeźbiarzy pod kierunkiem Władysława Wasiewicza wykonała w Pracowni Sztuk Plastycznych model odlewu pomnika wykorzystując: model autorski (w skali 1:10), drewnianą rzeźbę głowy kompozytora dłuta Władysława Szymanowskiego, analizę fotogrametryczną wykonaną przez Leona Suzina oraz przedwojenne fotografie.

Zrekonstruowany monument został odsłonięty ponownie 11 maja 1958.

Na cokole umieszczono napis o treści Posąg Fryderyka Chopina zburzony i zagrabiony przez Niemców w dniu 31 maja 1940 roku odbuduje Naród. 17-X-1946 r. Kolejny napis z datą odsłonięcia informuje, że pomnik został odbudowany ze składek Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy. Wyryto również słowa z Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza:

Płomień rozgryzie malowane dzieje,
Skarby mieczowi spustoszą złodzieje,
Pieśń ujdzie cało…

(źródło: Wikipedia)